2020 rok w liczbach. Największą grupę wśród osób wjeżdżających do Polski stanowili obywatele Ukrainy oraz Białorusi

18 mln odprawionych osób, najwięcej na granicy z Ukrainą – 7, 8 mln, 3 mln – z Białorusią i 750 tys. – z Rosją. W lotniczych przejściach granicznych – 6, 3 mln odprawionych podróżnych. Najmniej odpraw – 115 tys. osób na granicy morskiej. To bilans 2020 r.

Największą grupę wśród osób wjeżdżających do Polski stanowili obywatele Ukrainy (3,8 mln osób) oraz Białorusi (1,1 mln osób).

Funkcjonariusze Straży Granicznej nie zezwolili na wjazd do Polski blisko 35 tys. cudzoziemcom, z czego aż 24,6 tys. przypadków miało miejsce na granicy z Ukrainą. Najczęstszą przyczyną odmowy wjazdu (w 18,3 tys. przypadków) był brak odpowiednich dokumentów uzasadniających cel i warunki pobytu. W 6,2 tys. przypadków podróżni nie mieli ważnej wizy lub dokumentu pobytowego.

Na granicach Polski, będących granicami zewnętrznymi UE, zatrzymano 2238 obywateli państw trzecich, którzy nielegalnie próbowali przekroczyć granice do Polski. 2002 osoby zatrzymano w przejściach granicznych. Aż 236 osób próbowało nielegalnie dostać się do Polski przez tzw. zieloną granicę. Wśród nich najwięcej było obywateli Rosji – 59 i Turcji – 42 osoby.

Funkcjonariusze Straży Granicznej odprawili ponad 2,5 mln samochodów osobowych, blisko 2 mln samochodów ciężarowych, prawie 126 tys. autobusów i 115 tys. innych pojazdów. Największy ruch środków transportu drogowego panował na granicy z Ukrainą (2,46 mln) i Białorusią (1,8 mln).

Z powodu walki z pandemią COVID-19, rok 2020 był dla funkcjonariuszy Straży Granicznej także sprawdzianem szybkości i skuteczności reagowania na sytuacje nadzwyczajne. Od 15 marca do 12 czerwca ub. r. wprowadzona została tymczasowa kontrola graniczna na granicach wewnętrznych Unii Europejskiej. Granicę wewnętrzną można było przekraczać tylko w wyznaczonych  miejscach. Pozostałe szlaki komunikacyjne, umożliwiające wcześniej przekroczenie granicy, zostały zablokowane. Kontrola graniczna, choć była przywracana na granicach Polski, będących granicami wewnętrznymi UE już pięciokrotnie (m.in. w czasie EURO 2012, Światowych Dni Młodzieży), to nigdy nie na tak szeroką skalę. Wymagało to przerzucenia sił i środków na granicę wewnętrzną UE.

Każdej doby w działania związane z tymczasowo przywróconą kontrolą graniczną na granicy wewnętrznej (czyli prowadzenie kontroli ruchu granicznego oraz ochronę tzw. zielonej granicy) było zaangażowanych około 670 funkcjonariuszy. Działania kontrolne były prowadzone przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. Kontroli granicznej towarzyszyła kontrola sanitarna, za którą była odpowiedzialna Państwowa Straż Pożarna, służby medyczno-sanitarne lub wojsko.

W związku z walką z pandemią formacja dostała również nowe zadania, które wciąż są realizowane m.in.: wprowadzanie do systemu elektronicznego danych kontaktowych osób kierowanych na obowiązkową kwarantannę, weryfikowanie podróżnych pod kątem naruszania przepisów kwarantanny oraz prowadzenie kontroli sanitarnej w przejściach granicznych. Od października 2020 r. odbywa się również kontrola realizacji obowiązkowej kwarantanny lub izolacji w warunkach domowych. Funkcjonariusze SG, podczas odpraw granicznych (również podczas tymczasowego przywrócenia kontroli na granicach wewnętrznych), skierowali na kwarantannę ponad milion podróżnych. Ujawniono na granicy 4,1 tys. przypadków naruszenia zasady odbywania kwarantanny. Od początku listopada 2020 r. (po otrzymaniu nowych uprawnień) funkcjonariusze SG sprawdzili 91 tys. osób przebywających na kwarantannie domowej i ustalili 1,3 tys. osób naruszających warunki tej kwarantanny.

W marcu 2020 r. funkcjonariusze z Biura Łączności Komendy Głównej SG w zaledwie kilka dni stworzyli moduł Ewidencja Sanitarna. Dzięki niemu funkcjonariusze SG mogą bezpośrednio podczas kontroli granicznej wprowadzać do bazy danych informacje o osobach kierowanych na obowiązkową kwarantannę. Informacje te trafiają do Ministerstwa Zdrowia i służb odpowiedzialnych za egzekwowanie tego obowiązku.